Film - widok ze Skrajnego Granatu
Słowniczek terminów tatrzańskich
Betlejemka - Centralny Ośrodek Szkolenia PZA na Hali Gąsienicowej
bandzioch - brzuch, kocioł górski
cap - samiec owcy lub kozicy
ceper - tak (lekceważąco lub ironicznie) Górale czasami określają turystów przyjeżdżających na wakacje w góry, ludzi pochodzących z nizin. Kiedyś górale nazywali ceprami tylko robotników np. kolejowych, drogowych itp. przybywających z nizin do pracy w górach. Słowo ceper oznacza także niegórala, czyli nierodowitego podhalanina. Kiedyś wśród taterników i doświadczonych tatrzańskich turystów słowo to okreslało osobę chodzącą na wycieczki w góry bez znajomości zasad turystyki górskiej.
Ceprostrada - nazwa żółtego, wygodnego, łatwego szlaku z Morskiego Oka na Szpiglasową Przełęcz
deniwelacja - odległość między najniższym a najwyższym punktem np. jaskini
dupówa - zła pogoda, pogoda uniemożliwiająca wyjście w góry czy wspinaczkę
dupnięcie - załamanie pogody
drabinka - ubezpieczenie, ma wszystkie szczeble połączone razem lub też często składa się z kilku pojedynczych klamer zamocowanych osobno w skale
ekspozycja - luft, lufa, miejsce eksponowane - czyli nad przepaścią, z dużą przestrzenią poniżej
filanc - strażnik TPN lub TANAP
filar - duże, strome żebro skalne lub grzęda.
grań - ostry grzbiet górski opadający stromo w obie strony
grzęda - wypukłość stoku dzieląca np. dwa żleby czy dolinki - np. grzędą poprowadzony jest szlak na Rysy, odcinek z łańcuchami na lewo od rysy
gzyms - wąska, skala półka
hala - trawiasta łąka górska
halny - silny, ciepły i suchy wiart wiejący w południowej Polsce. Wpływa na samopoczucie ludzi. Potrafi dokonać dużych zniszczeń.
kibel - taternicki, nieplanowany nocleg poza schroniskiem lub taborem (np. w ścianie podczas wspinaczki)
kierdel - stado owiec albo stado kozic
klamra - pojedynczy zamocowany w skale stalowy uchwyt, często kilka takich uchwytów tworzy drabinkę
kocioł - koliste wgłębienie w stoku, utworzone zazwyczaj przez lodowiec
koleba - naturalne schronienie np. pod głazem czy też mała grota w skale
koń - wąska, skalna krawędź na grani
komin - pionowa (choć nie zawsze) wklęsła, duża szczelina w skale, rozpadlina o trzech ścianach, wąska szczelina nazywa się już rysą
kopa - góra o kopulastym wierzchołku
kopczyk - ułożona z kilku kamieni "kupka", kopiec. Najczęściej służy do zaznaczenia nieznakowanej ścieżki w Tatrach, np. ścieżki taternickiej
kosówka - kosodrzewina, krzew z rodzaju sosna, porastający zbocza górskie w piętrze roślinności zwanym właśnie kosodrzewina (między 1550 a 1800 m)
lampa - dobra, słoneczna pogoda
lufa - duża ekspozycja
łojant - czyli taternik, wspinacz
łojenie - wspinaczka
łańcuch - ubezpieczenie, często ułatwiające wspinaczkę lub schodzenie, lub też poziome ubezpieczenie nad eksponowanym fragmentem szlaku
Mięgusz - Mięguszowiecki Szczyt Wielki MSW
Moko - Morskie Oko (cześciej schronisko nad Morskim Okiem)
Muro - schronisko Murowaniec na Hali Gąsienicowej
nyża - zagłębienie w skalistym terenie, w skalnej ścianie, takiej wielkości, że może się w niej zmieścić człowiek
okap - duża przewieszka, która kształtem przypomina wysunięty poza ścianę budynku okap dachu
perć - górska, wąska ścieżka, wydeptana przez ludzi lub kozice
piargi - odrywające się od zboczy i ścian głazy, odłamki skalne leżące na dnach dolin, w żlebach, na stokach lub pod ścianami
Piątka - Dolina Pięciu Stawów Polskich czy schronisko w Pięciu Stawach.
płyta - płaska i gładka powierzchnia skalna
pompa - ulewa, zlewa
półka - skalny czy trawiasty rodzaj gzymsu przecinający poziomo czy skośnie ścianę, po którym można przejść, szeroka półka to zachód, bardzo wąska to gzyms czy listwa
przewieszka - skała pochylona pod kątem większym niż prostopadły
raki - przypinane do butów kolce, zęby, zwiększające przyczepność na śniegu i lodzie
Rąbaniska - nieistniejące już obozowisko taternickie, które znajdowało się niedaleko Murowańca, przy drodze z Brzezin
rynna - wąski, niewielki żleb, często z płynącą wodą
rysa - pęknięcie, szczelina w skale
schron - schronisko
siodło - wąska przełączka w grani lub szeroka przełęcz w kształcie siodła
sit skucina - roślina z rodziny Sitowatych. Pod koniec lata i na jesień przybiera czerwony, rudy kolor barwiąc tatrzańskie zbocza. Jej kolorowi nazwę swoją zawdzięczają porośnięte sit skuciną Czerwone Wierchy.
stonka - trochę pogardliwe, ironiczne określenie pewnej grupy turystów charakteryzującej się m.in. tym, że hałasują na szlaku, śmiecą, nie szanują przyrody, chodzą nieprzygotowani w góry (często na trudniejsze szlaki wybierają się w klapkach), docierają często tylko do schronisk choć można ich spotkać także na innych szlakach (choćby Zawrat czy Świnica). Jednym słowem tacy okazjonalni, nieumiejący zachować się w górach, mało doświadczeni turyści oblegający w dużych ilościach popularne szlaki (stąd nazwa "stonka")
Szałasiska - tatrzańskie obozowisko dla wspinaczy w Dolinie Rybiego Potoku, w pobliżu Włosienicy
szpej - sprzęt wspinaczkowy
śmigło - śmigłowiec ratowniczy TOPR-u
tabor - taborisko - tatrzańskie obozowisko dla wspinaczy (Szałasiska, Tabor pod Wysoką)
Terinka - słowackie schronisko Téryho Chata znajdujące się w Dolinie Pięciu Stawów Spiskich
trawers - przejście (np. pozioma ścieżka) w poprzek stoku czy ściany
turnia - odosobniony skalny szczyt; samotna, oddzielona skała
upłaz - trawiaste zbocze
wanta - duży blok skalny
Widmo Brockenu - zjawisko optyczne występujące najczęściej w górach. Polega ono na zaobserwowaniu własnego cienia na chmurze znajdującej się poniżej i powstaje w momencie gdy człowiek znajdzie się pomiędzy słońcem a chmurą. Wokół cienia widoczna jest tęczowa obwódka - gloria, która jest wynikiem załamania się promieni słonecznych na kroplach wody znajdujących się w chmurze. Zjawisko nazwę swą wzieło od szczytu Brocken w górach Harz. W latach międzywojennych za sprawą Jana Alfreda Szczepańskiego pojawianie się widma połączono z fatalistycznym mitem mówiącym o tym, że między drugim a trzecim ujrzeniem zjawiska taternikowi grozi śmierć górska.
wywierzysko - źródło wypływające z ziemi pod ciśnieniem
zachód - szeroka półka biegnąca w poprzek lub wskos ściany
zacięcie - wklęsła, pionowa formacja skalna utworzona np. na styku dwóch płyt (dwie płyty skalne stykające się ze sobą np. pod kątem 90 stopni utworzą zacięcie)
załupa - poziome lub skośne zacięcie
Zerwa - w żargonie taternickim północno-wschodnia ściana Kazalnicy Mięguszowieckiej
zwornik - szczyt czy też przełęcz gdzie się łączą przynajmniej trzy granie, np. Skrajny Granat
żebro - stroma grzęda skalna
żleb - duża rynna, koryto czasem wypełnione śniegiem, odłamkami skalnymi, często z płynącym strumyczkiem
Kontakt